Er is al veel over geschreven. Het is een populaire term voor functies, of vaardigheden, die niet nieuw zijn. Waar hebben we het over als we het over executieve functies hebben en waarom zouden hoogbegaafde leerlingen daar vaak zoveel moeite mee hebben?
Executieve functies zijn functies of vaardigheden die je inzet bij het leren (of bij volwassenen bij het uitvoeren van je werk). Ik beperk me even tot de kinderen. Om te kunnen leren moet je onder andere kunnen beginnen aan een taak (zonder uit te stellen), je aandacht vast kunnen houden, kunnen plannen en dingen kunnen onthouden. Deze vaardigheden vallen onder de executieve functies.
Waarom lijken hoogbegaafde kinderen veel moeite te hebben met deze vaardigheden?
Veel hoogbegaafde kinderen maken werk dat is bedoeld voor oudere kinderen. Oudere kinderen zijn verder in de ontwikkeling van hun executieve vaardigheden. Soms lopen deze vaardigheden van een hoogbegaafd kind gelijk op met het niveau van de leerstof. Maar het komt regelmatig voor dat een hoogbegaafd kind met zijn of haar executieve vaardigheden op leeftijdsadequaat niveau functioneert. Als dit kind werk doet dat bedoeld is voor een hogere groep/leeftijd, dan kan het lijken of het hoogbegaafde kind achterloopt. Iets wat helemaal niet zo is!
Veel hoogbegaafde kinderen hebben deze vaardigheden niet nodig (gehad) in het maken van hun werk. Prioriteiten stellen is niet nodig als je alles heel snel af hebt. Het is dan ook niet erg als je een langzame opstarter bent. Of als je even met je aandacht ergens anders bent. Je haalt het toch wel weer in.
Het gebrek aan deze vaardigheden gaat pas opvallen als hoogbegaafde kinderen op niveau leerstof aangeboden krijgen. Want dan hebben ze deze vaardigheden wel nodig!
Tot slot zijn veel hoogbegaafde kinderen in meer of mindere mate hoogsensitief. Dat betekent dat zij op verschillende gebieden een intense beleving hebben. Door een hoge mate van prikkelgevoeligheid, wordt je steeds afgeleid door je omgeving, of door een kledingstuk dat niet lekker zit. Emotieregulatie kost meer moeite vanwege de enorm intensieve manier waarop deze kinderen hun emoties beleven. Het vergt al met al extra oefening om deze vaardigheden eigen te maken.
Kan je executieve functies trainen en verbeteren?
Het goede nieuws is, dat de executieve vaardigheden te oefenen zijn. Minder leuk wellicht, is dat het gaat om een gedragsverandering. En deze gedragsveranderingen kosten tijd. Het verbeteren van je executieve vaardigheden is een proces. Dit kost tijd en moeite en het resultaat is niet direct zichtbaar.
De hamvraag is: HOE oefen je de executieve vaardigheden?
In mijn posts de komende weken op social media zal ik elke keer één executieve functie bespreken. Wat houdt de functie in en hoe kan je eraan werken? Ik zal bij elke functie ook spellentips geven. Spelletjes lenen zich bij uitstek om deze vaardigheden te oefenen. En nu we allemaal thuiszitten vanwege het coronavirus, is dit bij uitstek de tijd om vooral veel spelletjes te spelen!
(Aan het eind van de reeks, zal ik de posts bundelen en hier in één blog plaatsen.)
Reactie plaatsen
Reacties